Jednym ze sposobów prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jest założenie spółki:
- osobowej (spółka cywilna, spółka jawna, spółka komandytowa, spółka partnerska);
- kapitałowej (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna).
Najważniejszym organem w spółce jest zarząd, który odpowiada za podjęte decyzje wobec firmy, wspólników oraz na gruncie prawa karnego i skarbowego.
Sposoby egzekwowania zobowiązań wobec różnego rodzaju spółek
W pierwszej kolejności należy skierować wezwanie o uregulowanie zaległych płatności, w jego treści wskazać jakich należności dotyczy wezwanie, poinformować o naliczanych odsetkach i zażądać zapłaty wskazując dodatkowy np. 7 dniowy termin.
- Jeżeli pomimo otrzymania wezwania opłata nie zostanie uiszczona, wierzyciel powinien dochodzić swojej należności na drodze sądowej;
- W sytuacji, w której egzekucja prowadzona wobec spółki z o.o. okaże się bezskuteczna, za jej zobowiązania odpowiadają członkowie zarządu.
Najprostszym i najskuteczniejszym sposobem na potwierdzenie, że egzekucja z majątku spółki nie może zostać zrealizowana, jest postanowienie komornika sądowego o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Do wykazania niewypłacalności spółki oraz braku rezultatów egzekucji mogą również prowadzić:
- plan podziału sum pieniężnych w ramach postępowania egzekucyjnego lub w upadłości;
- wykaz majątku spółki z o.o. sporządzony w toku postępowania o wyjawienie majątku;
- księgi handlowe, bilans lub sprawozdanie finansowe spółki.
Zwrot środków z majątku członków zarządu
Przepisy obowiązującego kodeksu spółek handlowych dają wierzycielom niewypłacalnych spółek możliwość odzyskać należności z majątku członków zarządu. W przypadku, gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.
Pociągnięcie do odpowiedzialności członka zarządu za zobowiązania jest możliwe tylko w określonych przypadkach:
- poświadczenie w dokumentach nieprawdy – jeżeli oświadczenie o wniesieniu wkładu własnego zostanie podpisane przed jego uregulowaniem;
- brak zgłoszenia upadłości spółki w odpowiednim czasie.
Odpowiedzialność w spółce za zobowiązania
Spółki osobowe – wspólnicy odpowiadają za jej zobowiązania całym swoim majątkiem. Jest to tzw. odpowiedzialność solidarna wynikająca z art. 22 § 2 i art. 31 § 1 Kodeksu spółek handlowych.
Spółki kapitałowe – wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki z własnego majątku, odpowiadają tylko funduszami firmy. W przypadku spółki z o.o. odpowiedzialność wobec wierzycieli mogą ponosić członkowie jej zarządu.
Odpowiedzialność członków zarządu spółki
- subsydiarna, inaczej uzupełniająca –wierzyciel musi w pierwszej kolejności podjąć próbę odzyskania należności z majątku spółki. Jeżeli okaże się bezskuteczna, wierzyciel może skierować się do majątku osobistego wspólników;
- solidarna – art. 366 Kodeksu Cywilnego (Dz.U. 1964 Nr 16, poz. 93 tj. Dz.U. z 2014 r. poz. 121) wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników (członków zarządu) zwalnia pozostałych;
- osobista – w przypadku bezskutecznej egzekucji z majątku spółki wierzyciel może egzekwować należności z majątku osobistego członka zarządu;
- nieograniczona – członek zarządu odpowiada za całość zobowiązania aż do jego całkowitego uregulowania.
Brak odpowiedzialności za zobowiązania
Członkowie zarządu nie ponoszą odpowiedzialności, jeśli postępowali właściwie i nie utrudniali wierzycielom odzyskania środków, tj:
- we właściwym czasie zgłosili wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęli postępowanie układowe;
- niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z winy członka zarządu,
Przedawnienie roszczeń
Ogólne regulacje przedawnienia w polskim prawie cywilnym znajdują się w kodeksie cywilnym:
- 6 lat dla roszczeń majątkowych,
- 3 lata dla roszczeń o świadczenia okresowe, oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Po upływie określonego terminu, dochodzenie roszczenia staje się niemożliwe.
W przypadku spółek osobowych, jak i kapitałowych, to spółka w pierwszej kolejności ponosi odpowiedzialność za swoje zobowiązania. Należy jednak pamiętać, że jeżeli majątek spółki nie będzie wystarczający, to w niektórych przypadkach za zobowiązania będziemy musieli odpowiadać własnym majątkiem.
Zachęcam również do zapoznania się z innymi artykułami na naszych stronach:
