Sprzedaż udziałów w spółce z o.o. cudzoziemcom jest prawnie dopuszczalna, nie oznacza to jednak, że panuje w tym względzie pełna swoboda. Ograniczenia te mogą mieć swoje źródło zarówno w treści samej umowy spółki, jak i w obowiązujących przepisach prawa.
Według Art. 13 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, cudzoziemcy z państw Wspólnoty Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego mają pełną swobodę podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terenie RP na takich samych zasadach jak obywatele polscy. W praktyce oznacza to więc, że obcokrajowcy mogą zakładać na terenie RP własne firmy, przystępować do już działających krajowych spółek handlowych (zarówno osobowych, jak i kapitałowych), a co za tym idzie – skutecznie nabywać udziały w spółkach z o.o.
Szczególną ostrożność należy zachować sprzedając udziały nabywcy zagranicznemu, pochodzącemu spoza obszaru Unii Europejskiej, w szczególności, gdy spółka jest posiadaczem bądź wieczystym użytkownikiem nieruchomości.
Definicja cudzoziemca.
Na pewno warto wyjaśnić, w oparciu o ustawę, definicję cudzoziemca. W rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (której regulacje w istotny sposób wiążą się z omawianą materią, o czym będzie mowa dalej), za cudzoziemca uważa się:
1) Osobę fizyczną nieposiadająca obywatelstwa polskiego, przy czym osoba fizyczna, która obok obywatelstwa polskiego posiada także obywatelstwo innego państwa, np. francuskie, nie jest cudzoziemcem w rozumieniu przepisów ww. ustawy.
2) Osobę prawną mającą siedzibę za granicą,
3) Nieposiadającą osobowości prawnej spółkę osób wymienionych w pkt 1 lub 2, mającą siedzibę za granicą, utworzoną zgodnie z ustawodawstwem państw obcych,
4) Osobę prawną i spółkę handlową nieposiadającą osobowości prawnej (np. spółka jawna albo komandytowa) mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, kontrolowaną bezpośrednio lub pośrednio przez osoby lub spółki wymienione w pkt 1, 2 i 3.
Spółka kontrolowana
Spółką kontrolowaną, w myśl ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, określa się spółkę handlową, określa się spółkę, w której cudzoziemiec lub cudzoziemcy dysponują bezpośrednio lub pośrednio powyżej 50% głosów na zgromadzeniu wspólników lub na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik, użytkownik lub na podstawie porozumień z innymi osobami albo mają pozycję dominującą.
Według Kodeksu spółek handlowych spółkę handlową określa się dominującą, gdy:
• jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków zarządu lub rady nadzorczej innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, bądź
• dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów w spółce osobowej (np. spółce jawnej) zależnej albo na walnym zgromadzeniu spółdzielni zależnej, także na podstawie porozumień z innymi osobami.
Zezwolenie na nabycie lub objęcie przez cudzoziemca udziałów lub akcji w spółce handlowej z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości na terytorium Rzeczypospolitej Polskie
Potrzebne dokumenty
Dokumenty określające status prawny cudzoziemca to:
a) w przypadku osoby fizycznej – odpis lub kopię dokumentu potwierdzającego tożsamość ze wskazaniem obywatelstwa, daty i miejsca urodzenia,
b) w przypadku osoby prawnej i spółki nieposiadającej osobowości prawnej – odpis lub wyciąg z odpowiedniego rejestru, wystawiony nie wcześniej niż 3 miesiące przed złożeniem wniosku.
Dokumenty określające status prawny spółki, której udziałów lub akcji dotyczy wniosek to:
a) odpis z Krajowego Rejestru Sadowego wystawiony nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem złożenia wniosku;
b) umowa lub statut spółki ze wszystkimi zmianami lub tekst jednolity,
c) aktualny odpis z księgi udziałów lub księgi akcyjnej.
Dokumenty określające status prawny zbywcy udziałów lub akcji to:
a) w przypadku osoby fizycznej — dokument potwierdzający tożsamość ze wskazaniem obywatelstwa, daty i miejsca urodzenia,
b) w przypadku osoby prawnej i spółki nieposiadającej osobowości prawnej — odpis lub wyciąg z odpowiedniego rejestru przedsiębiorców wystawiony nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem złożenia wniosku.
Dokumenty określające nieruchomości stanowiące własność bądź będące w użytkowaniu wieczystym spółki, której udziały lub akcje mogą być przedmiotem nabycia, objęcia lub innej czynności prawnej na rzecz cudzoziemca oraz nieruchomości stanowiące własność lub będące w użytkowaniu wieczystym jej spółek zależnych, które w wyniku jakiejkolwiek z tych czynności staną się kontrolowane przez cudzoziemca lub cudzoziemców, wystawione nie wcześniej niż 6 miesięcy przed złożeniem wniosku to:
a) odpis z księgi wieczystej,
b) wypis z rejestru gruntów wraz z wyrysem z mapy ewidencyjnej,
c) w przypadku gdy aktualne oznaczenie nieruchomości nie zostało ujawnione w księdze wieczystej – urzędowe dokumenty stanowiące podstawę dokonania zmian oznaczenia nieruchomości,
d) wypis z aktualnie obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego, ewentualnie decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego albo decyzję o warunkach zabudowy, jeżeli została wydana, a w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – dokument wystawiony przez właściwy organ, poświadczający brak planu.
Cudzoziemiec ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na nabycie lub objęcie udziałów lub akcji spółki będącej właścicielem lokalu stanowiącego odrębny przedmiot własności nie ma obowiązku dołączenia do wniosku dokumentów w postaci wypisu z rejestru gruntów czy wypisu z aktualnie obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego.
Kontrolowaną spółką handlową jest spółka, w której cudzoziemiec lub cudzoziemcy dysponują bezpośrednio lub pośrednio powyżej 50 % głosów na zgromadzeniu wspólników lub na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik, użytkownik lub na podstawie porozumień z innymi osobami, albo mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów art. 4 § 1 pkt 4 lit. b lub c, lub e ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych ( t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm.).
Zezwolenie na nabycie akcji lub udziałów
O zezwolenie należy wystąpić w przypadku gdy chodzi o:
• nabycie lub objęcie przez cudzoziemca udziałów lub akcji w spółce handlowej z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także każda inna czynność prawna dotycząca udziałów lub akcji, jeżeli w ich wyniku spółka będąca właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stanie się spółką kontrolowaną;
• nabycie lub objęcie przez cudzoziemca udziałów lub akcji w spółce handlowej z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli spółka ta jest spółką kontrolowaną, a udziały lub akcje nabywa lub obejmuje cudzoziemiec niebędący udziałowcem lub akcjonariuszem spółki.
Zezwolenie wydaje się na wniosek cudzoziemca jeżeli:
1) nabycie udziałów/akcji przez cudzoziemca nie spowoduje zagrożenia obronności, bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego, a także nie sprzeciwiają się temu względy polityki społecznej i zdrowia społeczeństwa;
2) wykaże on, że zachodzą okoliczności potwierdzające jego więzi z Rzecząpospolitą Polską.
Okolicznościami potwierdzającymi więzi cudzoziemca z Rzecząpospolitą Polską mogą być w szczególności:
1) posiadanie polskiej narodowości lub polskiego pochodzenia;
2) zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej;
3) posiadanie zezwolenia na pobyt:
a) czasowy z wyłączeniem zezwolenia na pobyt czasowy dla ofiar handlu ludźmi oraz zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (o których mowa odpowiednio w art. 176 i art. 181 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach Dz. U. z 2013 r. poz. 1650 z późn. zm.), lub
b) stały, lub
c) rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej;
4) członkostwo w organie zarządzającym przedsiębiorców wymienionych w art. 1 ust. 2 pkt 4 (kontrolowana osoba prawna lub spółka handlowa),
5) wykonywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności gospodarczej lub rolniczej, zgodnie z przepisami prawa polskiego.
Więcej ważnych informacji:
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
