19 listopada 2018

Jaka jest odpowiedzialność członków zarządu?

Jaka jest odpowiedzialność członków zarządu?

Jednym ze sposobów prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jest założenie spółki:

  •  osobowej (spółka cywilna, spółka jawna, spółka komandytowa, spółka partnerska);
  •  kapitałowej (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna).

Najważniejszym organem w spółce jest zarząd, który odpowiada za podjęte decyzje wobec firmy, wspólników oraz na gruncie prawa karnego i skarbowego.

Sposoby egzekwowania zobowiązań wobec różnego rodzaju spółek

W pierwszej kolejności należy skierować wezwanie o uregulowanie zaległych płatności, w jego treści wskazać jakich należności dotyczy wezwanie, poinformować o naliczanych odsetkach i zażądać zapłaty wskazując dodatkowy np. 7 dniowy termin.

  • Jeżeli pomimo otrzymania wezwania opłata nie zostanie uiszczona, wierzyciel powinien dochodzić swojej należności na drodze sądowej;
  • W sytuacji, w której egzekucja prowadzona wobec spółki z o.o. okaże się bezskuteczna, za jej zobowiązania odpowiadają członkowie zarządu.

Najprostszym i najskuteczniejszym sposobem na potwierdzenie, że egzekucja z majątku spółki nie może zostać zrealizowana, jest postanowienie komornika sądowego o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Do wykazania niewypłacalności spółki oraz braku rezultatów  egzekucji mogą również prowadzić:

  • plan podziału sum pieniężnych w ramach postępowania egzekucyjnego lub w upadłości;
  • wykaz majątku spółki z o.o. sporządzony w toku postępowania o wyjawienie majątku;
  • księgi handlowe, bilans lub sprawozdanie finansowe spółki.

Zwrot środków z majątku członków zarządu

Przepisy obowiązującego kodeksu spółek handlowych dają wierzycielom niewypłacalnych spółek możliwość odzyskać należności z majątku członków zarządu. W przypadku, gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

Pociągnięcie do odpowiedzialności członka zarządu za zobowiązania jest możliwe tylko w określonych przypadkach:

  • poświadczenie w dokumentach nieprawdy – jeżeli oświadczenie o wniesieniu wkładu własnego zostanie podpisane przed jego uregulowaniem;
  • brak zgłoszenia upadłości spółki w odpowiednim czasie.

Odpowiedzialność w spółce za zobowiązania

Spółki osobowe – wspólnicy odpowiadają za jej zobowiązania całym swoim majątkiem. Jest to tzw. odpowiedzialność solidarna wynikająca z art. 22 § 2 i art. 31 § 1 Kodeksu spółek handlowych.

Spółki kapitałowe wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki z własnego majątku, odpowiadają tylko funduszami firmy. W przypadku spółki z o.o. odpowiedzialność wobec wierzycieli mogą ponosić członkowie jej zarządu.

Odpowiedzialność członków zarządu spółki

  • subsydiarna, inaczej uzupełniająca –wierzyciel musi w pierwszej kolejności podjąć próbę odzyskania należności z majątku spółki.  Jeżeli okaże się bezskuteczna, wierzyciel może skierować się do majątku osobistego wspólników;
  • solidarna – art. 366 Kodeksu Cywilnego (Dz.U. 1964 Nr 16, poz. 93  tj. Dz.U. z 2014 r. poz. 121) wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników (członków zarządu) zwalnia pozostałych;
  • osobista – w przypadku bezskutecznej egzekucji z majątku spółki wierzyciel może egzekwować należności z majątku osobistego członka zarządu;
  • nieograniczona – członek zarządu odpowiada za całość zobowiązania aż do jego całkowitego uregulowania.

Brak odpowiedzialności za zobowiązania

Członkowie zarządu nie ponoszą odpowiedzialności, jeśli postępowali właściwie i nie utrudniali wierzycielom odzyskania środków, tj:

  • we właściwym czasie zgłosili wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęli postępowanie układowe;
  • niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z winy członka zarządu,

Przedawnienie roszczeń

Ogólne regulacje przedawnienia w polskim prawie cywilnym znajdują się w kodeksie cywilnym:

  • 6 lat dla roszczeń majątkowych,
  • 3 lata dla roszczeń o świadczenia okresowe, oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Po upływie określonego terminu, dochodzenie roszczenia staje się niemożliwe.

W przypadku spółek osobowych, jak i kapitałowych, to spółka w pierwszej kolejności ponosi odpowiedzialność za swoje zobowiązania. Należy jednak pamiętać, że jeżeli majątek spółki nie będzie wystarczający, to w niektórych przypadkach za zobowiązania będziemy musieli odpowiadać własnym majątkiem.

 

Zachęcam również do zapoznania się z innymi artykułami na naszych stronach:

  1.     Likwidacja spółki
  2.     Postępowanie egzekucyjne